Kazım Taşkent, Türk finans tarihinde en büyük izi bırakanlardan biridir.
Sandık için Sigorta Şirketi
Kazım Taşkent, Türkiye’de şeker sanayiinin kurucularındandır. Uzun yıllar şeker şirketlerinin başında bulunmuştur. Kazım Taşkent, 1930’lu yılların ortalarında, şeker fabrikalarında çalışanlar için bir “özel emekli sandığı” oluşturmuştur. Bu sandıkta çalışanların ücretlerinden kesinti yapılıyor, işveren de kesinti oranında katkıda bulunuyordu. Derken İkinci Dünya Savaşı başlar ve hayat şartları zorlaşır. Çalışanlar para ihtiyaçları arttıkça sandıktaki tasarruflarını çeker ve harcar. Kalan paranın üyelerin sosyal güvenlerini karşılayabilmesi imkânsız hale gelir. Kazım Taşkent, bu durum karşısında “çalışanların özel emekli sandığının daha ciddi biçimde kurumsallaşması gereğini görerek, sandığı sigorta şirketine dönüştürmeyi kararlaştırır. Kazım Taşkent’in İsviçre’de Films şehri yakınındaki bir kolejde okuyan oğlu Doğan, 22 arkadaşıyla dağ gezintisi yaparken 1939 yılında dağdan düşen bir çığın altında kalmıştır. Kazım Taşkent 2 Şubat 1942 tarihinde kurduğu sigorta şirketine oğlunun adını verir. Doğan Sigorta’dan önce kurulmuş yabancı sigorta şirketleriyle büyük bankaların korumasındaki şirketler piyasayı kontrol ettiklerinden, Doğan Sigorta’nın sektöre girmesi kolay olmaz. Doğan Sigorta uzman bulmakta ve reasürör bulmakta çok zorlanır. Sektörde kendine yer edinmek için, diğer sigorta şirketlerinin ilgi duymadıkları sigorta türlerine yönelir. Hayat sigortası ve de iratlı hayat sigortası satmaya başlar. İratlı hayat sigortası poliçelerini teminat olarak kabul ederek, sigortalıya hayatta iken kredi ile ev satın alma imkânı sağlanır. Ölümü halinde kredi borcu, sigorta tarafından karşılanır. Sigortalılara konut üretmek için “Demir Toprak A.Ş.” kurulur. Bu şirket, konut için arsa buluyor, proje hazırlatıyor, konut inşa ettirir. Doğan Sigorta’nın teminatı altındaki krom madeni yüklü bir gemi Boğaz dışında torpillenerek batırılır. Sigorta şirketinin 800 bin Türk lirası (o günler için büyük para) gerekir. Doğan Sigorta’nın sermayesi 200 bin Türk lirasıdır. Şirket 800 bin Türk lirası tazminatı ödeyemez ise yok olacaktır. Kazım Taşkent kişisel kredi gücünü kullanarak İş Bankası’ndan ve Ziraat Bankası’ndan kredi bulur. Geminin tazminatı ödenir.
Sigorta Şirketi için Banka
Bu olay Kazım Taşkent’i çok etkiler. Bir sigorta şirketinin, arkasında bir banka desteği olmadığı takdirde başarılı olamayacağını düşünmeye başlar. Bir banka kurmaya karar verir. Doğan Sigorta’nın kısa sürede elde ettiği başarı ortak bulmada ona yardım eder. 9 Eylül 1944 yılında 1 milyon Türk lirası sermaye ile Yapı Kredi Bankası’nı kurar. Doğan Sigorta’daki İdare Meclisi Reisliği ve murahhas üyelik görevini koruyarak Yapı Kredi Bankası’nın da İdare Meclisi Reisi ve murahhas üyesi olur. Çalışanların sosyal güvence sahibi olmasının önemine inanan Kazım Taşkent, şeker şirketlerinde başlattığı özel emekli sandığı uygulamasını Doğan Sigorta’da ve Yapı Kredi Bankası’nda da sürdürür.
Türkiye’de hep bankaların sigorta şirketi kurduğu söylenir; ancak geçmişteki bu hikayeyi belki de çok az kişi bilir.
Diğer sanat eserlerimizin hikayelerine buradan ulaşabilirsiniz.
Sosyal medya hesaplarımızı takip etmek için:
