Kişisel olarak sigorta antikasına olan ilgim yaklaşık 19 yıldır devam ediyor. Sigortacılığa gönül vermiş birisi olarak hala hafta sonları Galata’da sokakları gezip eski sigorta belgeleri üzerinde bulduğum şirket ve acente adreslerini fotoğraflıyorum. Belgeleri inceleyip Türkiye’de sigortacılık tarihine dair kitapları okuyarak o dönemde sigortacılığın nasıl yapıldığına dair yazılmayanları anlamaya çalışıyorum. Son yıllarda yaşadığımız pandemi ve Şubat 2023’te yaşadığımız deprem sonrasında sanal bir sigorta müzesi fikrini hızlandırmak konusunda motive oldum. Sektörün sigorta antikası stoğunu bu müzede konsolide ederek Türkiye’de sigortacılığın tarihi ile ilgili mümkün olduğunca çok belgeyi bu portalda sunmak istiyorum. Portala koleksiyonları ile destek veren kişi ve kurumlara ve geçmişte sigortacılık ile ilgili araştırmalar yaparak eser bırakan herkese teşekkürü borç bilirim. Yukarıda seçtiğim görsel David Kohen’in babası Marko Kohen’e ait olan ve birlikte işlettikleri Marko Kohen ve Oğlu Kol. Şti. tarafından 1968 yılında tanzim edilmiş bir fatura olup; sigortacılık antikası bilincinin gelişiminde renkli karakteri ile önemli rol oynayan David Kohen’e olan saygımı ifade etmek üzere giriş sayfasına koymayı bir borç bildim. Müzeyi ziyaret eden herkese de Birant Yıldız’ın Sigortacılığın Duayeni David Kohen isimli söyleşi kitabını okumalarını tavsiye ediyorum. Sertem Demir, 27.03.2023
Devamını oku
Union Assurance Company 1714’te Union Fire Office adı ile kurulmuştur. Kuruluşu olan 1714’ten 1805 yılına kadar sadece muhteviyat sigortası sağlamış ve bina sigortalamamıştır. 1805 yılında bina sigortalamaya da başlar. Şirketin 1735 yılında bastırdığı bir broşürde yangın söndürmek için tulumbacılar ve yangın esnasında binaların muhteviyatlarını taşımak (kaçırmak) için de taşıyıcılar istihdam ettiğini belirtmektedir. Özellikle o dönemde bina sigortalanmamasının mantığını binaların ahşap olması nedeniyle büyük yangınlar ortaya çıkması olarak tahmin edilebilir, şirket bunun yerine yangın esnasında kurtarılması muhtemel muhteviyatı sigortalamış ve bu muhteviyatı kurtarmak için de taşıyıcılar istihdam etmiştir. Bu anlamda ilginç bir iş modeli olduğu söylenebilir. Şirket broşüründe tulumbacıların listesini vermekte ve 1714-1734 yılları arasında ödenen hasarları listelemektedir. Bu dönemde 247 hasar ödenmiştir ve hasarların toplamı 82 milyon pound’dur. Şirket mutual esaslı kurulmuştur ve yöneticilerin şirkette poliçe sahibi olması şartı aranmıştır. Şirket 1813 yılında hayat sigortası da sağlamaya başlamıştır.1907’deki San Francisco depreminde büyük hasarlar ödemek zorunda kaldığı için şirket Commercial Union tarafından satın alınmıştır.
Devamını oku
Kazım Taşkent, Türk finans tarihinde en büyük izi bırakanlardan biridir. Sandık için Sigorta Şirketi Kazım Taşkent, Türkiye’de şeker sanayiinin kurucularındandır. Uzun yıllar şeker şirketlerinin başında bulunmuştur. Kazım Taşkent, 1930’lu yılların ortalarında, şeker fabrikalarında çalışanlar için bir “özel emekli sandığı” oluşturmuştur. Bu sandıkta çalışanların ücretlerinden kesinti yapılıyor, işveren de kesinti oranında katkıda bulunuyordu. Derken İkinci Dünya Savaşı başlar ve hayat şartları zorlaşır. Çalışanlar para ihtiyaçları arttıkça sandıktaki tasarruflarını çeker ve harcar. Kalan paranın üyelerin sosyal güvenlerini karşılayabilmesi imkânsız hale gelir. Kazım Taşkent, bu durum karşısında “çalışanların özel emekli sandığının daha ciddi biçimde kurumsallaşması gereğini görerek, sandığı sigorta şirketine dönüştürmeyi kararlaştırır. Kazım Taşkent’in İsviçre’de Films şehri yakınındaki bir kolejde okuyan oğlu Doğan, 22 arkadaşıyla dağ gezintisi yaparken 1939 yılında dağdan düşen bir çığın altında kalmıştır. Kazım Taşkent 2 Şubat 1942 tarihinde kurduğu sigorta şirketine oğlunun adını verir. Doğan Sigorta’dan önce kurulmuş yabancı sigorta şirketleriyle büyük bankaların korumasındaki şirketler piyasayı kontrol ettiklerinden, Doğan Sigorta’nın sektöre girmesi kolay olmaz. Doğan Sigorta uzman bulmakta ve reasürör bulmakta çok zorlanır. Sektörde kendine yer edinmek için, diğer sigorta şirketlerinin ilgi duymadıkları sigorta türlerine yönelir. Hayat sigortası ve de iratlı hayat sigortası satmaya başlar. İratlı hayat sigortası poliçelerini teminat olarak kabul ederek, sigortalıya hayatta iken kredi ile ev […]
Devamını oku
Mehmet Seven, Milli Reasürans’ın efsanevi genel müdürlerinden Faruk Seven’in oğludur ve kendisinin de çok başarılı bir sigorta kariyeri vardır. 1951 yılında İstanbul’da doğan Mehmet Seven, 65/69 yılları arasında Robert College, 69/73 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi İşletme’de okuduktan sonra sigortacılık kariyerine başlamıştır. 1974-1980 Halk Sigorta’da fen müşaviri ve GMY pozisyonu. 1980-1986 Frankie B. Hall Bruxelles Office, reasürans brokeri olarak görev almıştır. Head of Tmea region, yerel şirketlere ihtiyari plasman desteği sağlamış ve yangın, sorumluluk, mühendislik ve emtea nakliyat branşlarında ihtiyari kapasite sağlamıştır. Bu broker daha sonra Aon a satılmıştır. 1986 – 1999 yılları arasında Emek Sigorta’da genel müdür ve murahhas aza olarak görev almıştır. Risk yönetimi çalışmalarına öncülük etmiş ve raporlama süreçlerini başlatmıştır. Satış yöneticilerine hedef kartı uygulayan ilk yönetici olmuştur.
Devamını oku
Koleksiyonda en enteresan hikayesi olan dokümanlardan bir tanesi bu dokümandır. Burkhard Gantenbein 1920’lerden başlayarak başta Helvetia gibi şirketlerin Türkiye temsilciliğini yapan bir acentedir. Burkhard Gantenbein’in ismini Google yaptığımda ise bu isimde yaşayan bir Alman/İsviçre vatandaşı olduğunu, 12 yıl Helvetia’nın CEO’luğunu yaptığını gördüm, kendisi haziran ayı başı itibariyle de Doğu Avrupa’nın en büyük şirketlerinden olan Uniqa’nın yönetim kurulu başkanı atanmıştır. Bunun bir tesadüf olmadığını düşünerek araştırma yaptığımda ise Burkhard Gantenbein’dan aşağıdaki mesajı aldım. Özetle 1920’lerde acentelik yapan Burkhard Gantenbein kendisinin dedesidir. Dedesi Helvetia’da staj yaptıktan sonra Türkiye’deki Helvetia acentesi emekli olduğu için bu görev kendisine teklif edilmiştir ve 20. Yüzyılın başında dedesi bu görevi kabul ederek İstanbul’a gelmiştir. Dedesi trajik şekilde 43 yaşında vefat etmiş ve İstanbul’da defnedilmiştir. Babası ve babasının üç kardeşi de İstanbul’da doğmuştur. Dedesinin kardeşi işleri devam ettirmiş olup bu belgeyi de imzalayan dedesinin kardeşi Ulrich Gantenbein’dir. Acentelik 1950’li yıllarda satılmış, sonrasında sigorta işinden çıkmıştır. Şu an hala Buga Otis Asansör Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Dear Mr. Demir, your mail to Mr. Kraigher was forwarded to me. Thank you for contacting me. In fact the agency you mention was the agency of my grandfather. My grandfather did his apprenticeship at Helvetia Insurance in St. […]
Devamını oku
1 Eylül 1923’te İtalyan sigorta şirketi Riunione Adriatica Di Sicurta, Şark Sigorta’yı kurmuştur. Şark Sigorta adıyla kurulan şirket, yangın ve nakliyat sigortalarında faaliyet gösteriyordu. 1950’li yıllarda ürün yelpazesine zorunlu trafik sigortası, kaza ve hayat; 1960’lı yıllarda ise makine montaj branşlarını ekleyen şirket, 1974 yılında Koç Topluluğu bünyesine girdi. Şark Sigorta, 1980’li yıllarda ise Türkiye’nin ilk paket sigortaları olan “Tüm Ev”, “Özel Emeklilik Sigortası” ve “Tüm İş Yeri Paket Poliçesini sundu. 1988 senesinde Allianz, Japon sigorta şirketi Tokio Marine ile birlikte Şark Sigorta’ya ortak oldu. 1991’de de Şark Hayat Sigorta kuruldu. 1998 yılında Koç Allianz Sigorta ve Koç Allianz Hayat Sigorta olarak isim değiştiren iki şirket, 2008 yılında Allianz’ın Koç hisselerini devralmasıyla, Allianz Sigorta ile Allianz Hayat ve Emeklilik unvanlarıyla faaliyet göstermeye başladı. 2013 yılında Allianz Grubu Türkiye’ye yeni bir yatırım yaparak Yapı Kredi Sigorta ve Yapı Kredi Emeklilik şirketlerini bünyesine kattı. 2013 yılının Ekim ayında Yapı Kredi Emeklilik, Allianz Yaşam ve Emeklilik olarak isim değiştirdi. 2014‘te ise Allianz Sigorta ve Yapı Kredi Sigorta şirketlerinin birleşme süreci tamamlanarak elementer sigorta faaliyetleri Allianz Sigorta çatısı altında toplandı. Görseldeki poliçe ise Milli Reasürans’ın uzun yıllar genel müdür yardımcılığını yapan Barbaros Yalçın’ın 1976-1977 yıllarında Şark Sigorta’ya yaptırdığı konut poliçesidir. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu […]
Devamını oku
Milli Reasürans’ta stajyer olarak iş hayatına başlayan Faruk Seven, aktüer olarak aynı şirkete katılmış ve bu şirkette genel müdür yardımcılığı ve sonrasında genel müdürlük pozisyonunda çalışarak emekli olmuştur. Fen Müşaviri, kartvizitin basıldığı dönemde Teknik Genel Müdür Yardımcılığı pozisyonunu ifade etmektedir ve Türkiye’de sigortacılığın ilk dönemlerinde belki genel müdürlükten daha vasıflı bir pozisyonu ifade etmektedir. ECO (RCD) ve FAIR pool’larının kurulmasında şahsen önemli rol oynamış ve Milli Reasürans’ın olgunlaşmasına katkıda bulunmuştur.
Devamını oku
İttihâd-ı Millî Türk Sigorta Şirketi, Fransız Union De Paris adlı şirketin öncülüğünde kurulmuştur. 1918 yılında faaliyet izni alan şirket, uzun yıllar faaliyetlerine bugün hala Türk-Alman kitabevi olarak bilinen kitapçının olduğu binada (Union Han) devam etmiştir. Şirketin kuruluşundaki ilk ismi İttihad-ı Milli Osmanlı Sigorta Şirketi’dir. Şirket 1925’te Union ve diğer ortaklarla birlikte Anadolu Sigorta’nın kuruluşunda önemli faaliyetlerde bulunmuştur. Bu anlamda Türk sigortacılık tarihinde önemli etkisi olan bir şirkettir. II. Meşrutiyet sonrası siyaset dünyasında yaşanan gelişmeler, diğer anonim şirketlerinde olduğu gibi sigorta şirketlerinde de yapısal değişime neden olmuştur. İttihat ve Terakki ileri gelenlerinin yönetimde artan etkisi, şirketlerin tüzüklerine de yansımıştır. Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı döneminde ekonominin millileştirilmesi siyaseti uygulanmıştır. Bu bağlamda unvanlarında “milli” teriminin kullanıldığı yeni şirketler teşekkül etmiştir. İttihâd-ı Millî Osmanlı Sigorta Şirketi, bu politikalar doğrultusunda yangın, kaza ve hayat sigortası gibi alanlarda işlem yapmak üzere 1918 yılında İstanbul’da kurulmuş ve Osmanlı’nın yıkılışına kadar varlığını devam ettirmiştir. TBMM’nin açılması ve ardından Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Osmanlı döneminde kurulan şirketlerin yeni dönemde faaliyet yapabilmeleri hükümetin iznine bağlı kılınmıştır. Bu bağlamda ilk olarak tüzük değişikliğine gidilmiş ve İstanbul Hükümeti’nin onayları yok hükmünde sayılmış ve iç tüzükte eski hükümeti işaret eden bütün maddeler doğal olarak değiştirilmiştir. Böylece Ankara Hükümeti’nin onayını alan şirket, adındaki […]
Devamını oku
Naci Kurtul’ un 1951 yılbaşını kutlamak için yazmış olduğu akrostiş şiir. Naci Kurtul, Güven Sigorta şirketinin Bursa temsilciliğini yaptı. Çocuk Esirgeme Kurumu’nun gelişmesine önemli katkılarda bulundu, yaklaşık kırk bir yıl süreyle yöneticilik ve başkanlık görevinde bulundu. Kimsesiz çocukların “Başkan Baba”sı oldu. Döneminin sanat ve kültür etkinliklerinde de işlev üstlendi. Bursa Halkevi’nin çıkardığı Uludağ dergisinde yazıları yayımlandı.18 Eylül 1980’de vefat etti.
Devamını oku
Sigorta tarihi konusunda araştırma yaparken renkli, akıllı, iz bırakmış insanlara dair bilgi kırıntısı bulduğumda çok mutlu oluyorum. Naci Kurtul’ un Güven Sigorta ile ilgili 1950’li ve 60’lı yıllarda kendi imkanları ile yerel olarak hazırlattığı pek çok renkli paylaşıma denk geldim. Kendisinin ismi Bursa, Kestel’de bir sokağa da verilmiş; çünkü hayırsever bir iş adamı olduğu söyleniyor. 1901’de Selanik’te doğan Naci Kurtul, 1980’de Bursa’da vefat etmiştir. Kendisi ile ilgili arşivden edinebildiğim kısa bilgi aşağıdaki gibi: Güven Sigorta şirketinin Bursa temsilciliğini yaptı. Çocuk Esirgeme Kurumu’nun gelişmesine önemli katkılarda bulundu, yaklaşık kırk bir yıl süreyle yöneticilik ve başkanlık görevinde bulundu. Kimsesiz çocukların “Başkan Baba”sı oldu. Döneminin sanat ve kültür etkinliklerinde de işlev üstlendi. Bursa Halkevi’nin çıkardığı Uludağ dergisinde yazıları yayımlandı. 18 Eylül 1980’de vefat etti.
Devamını oku
Bakır. W16B. Bakırdan yapılmış bu ikinci varyantın çok iyi bir örneği. Orijinal rengi yok, güneş figüründe düzleşme yoktur. Bath Sun Fire Insurance Company of Dublin Bath Fire Office, İskoçya’nın Bath şehrinde 1776 yılında kurulmuştur. Sun Fire Office tarafından 1839 yılında satın alınmıştır. Yeni şirketin adı Bath Sun Fire Office olarak değiştirilmiştir. Sun Fire Office, Royal Insurance Co ile birleşmesi sonrası RSA adını almıştır ve RSA hala yaşamaktadır. Bu anlamda 1710 yılında kurulan Sun Fire Office dünyanın yaşayan en eski sigorta şirketi durumundadır. Şirket, özellikle Britanya içerisindeki ofislerini yerel isimler ile açmayı tercih etmiştir. Bath Sun Fire, Bristol, West of England bunlardan bazılarıdır.
Devamını oku
